Zapowiedzi wydawnicze

ZAPOWIEDŹ WYDAWNICZA Nr 1.

Tytuł publikacji: Przewodnik po osobliwych miejscach i zjawiskach kulturowych Europy
Podtytuł: 1000 pytań do przyjaciela
Planowany rok wydania: 2025
Autor: Wojciech Górski

Kluczem do wszelkiej mądrości jest częste i pilne pytanie

Abelard, XII w.

Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy, bo wiedza może być ograniczona

Albert Einstein, XX w.

Szanowni Czytelnicy,

Książka adresowana jest do pasjonatów wiedzy z dziedziny geografii i historii kultury. Ze względu na niezbędną pomoc merytoryczną, powinna stać się „przyjacielem” pilotów wycieczek oraz przewodników turystycznych. Moim przesłaniem jest zarejestrować stan obecny i utrwalić go jako przykład różnorodności, tworzącej wspólne dziedzictwo Europy, która zmienia się.
Pośród wielu atrakcyjnych miejsc w Europie – w tej nietypowej książce są przedstawione miejsca wyróżniające się bardzo często przedrostkiem „naj…”. Wyjątkowość tych miejsc polega na ich niepowtarzalności.
Oryginalność przewodnika polega na zadawaniu pytań, które stawiają przed nami problem – wiem, nie wiem lub mogę się mylić. Wydane w osobnym zeszycie same pytania będą dla czytelników testem z ich aktualnej wiedzy, pobudzać ich do poszukiwania odpowiedzi, pobudzać wyobraźnię, a nawet zachęcać do odwiedzenia przedstawianych miejsc. Zachęcam też Państwa do organizowania quizów, które weryfikują stan naszej wiedzy. Warto do sięgnąć do książki, projektując zwiedzanie krajów Europy w domu, spędzając dość nudny czas w samolocie, pociągu lub w hotelu w czasie niepogody.
Oszczędność miejsca wymusza używanie skrótów. Daty są podawane jako same liczby, kierunki stron świata są zapisywane według angielskiej symboliki: E, W, N, S; daty wydarzeń sprzed narodzin Chrystusa są tu podane w angielskim zapisie BC (Befor Christii). Dla dat z pierwszych wieków naszej ery zastosowane zostało łacińskie oznakowanie; AD jako Anno Domini.
Subiektywny wybór pytań odzwierciedla stan mojej wiedzy. Proszę wybaczyć, jeśli w tym przewodniku zostały pominięte istotne tematy. Być może pod wpływem zgłaszanych uwag i propozycji, w ewentualnym następnym wydaniu wiele haseł trzeba będzie uaktualnić, uzupełnić, zweryfikować lub zamienić innymi.
A oto przykładowy zestaw pytań, dotyczący geografii turystycznej Europy. Wyczynem będzie odpowiedzieć poprawnie na co najmniej 20% wszystkich pytań, czyli uzyskać 10 poprawnych odpowiedzi:

Gdzie znajduje się najszerszy wodospad?
Gdzie znajduje się najwyższy podziemny wodospad?
Gdzie znajduje się najwyższy gejzer?
Na terenie ilu państw ma swoje dorzecze najbardziej międzynarodowa rzeka świata?
Jak nazywają się najdłuższe góry w Europie?
Gdzie znajduje się najbardziej wietrzne miejsce?
Co to jest widmo Brockenu?
Symbolem czego jest egipski ankh – krzyż z kółkiem?
Które państwa, należące do UE, nie należą do strefy Schengen?
Które państwo ma najdłużej działający parlament?
W którym kraju mieszkańcy posługują się językiem doryckim?
W którym kraju mieszkańcy posługują się językiem euskera?
W którym państwie znajduje się najwyżej położona droga?
Gdzie znajduje się najwyżej położony obiekt turystyczny?
Które państwo ma najszersze tory kolejowe?
Gdzie znajduje się najdłuższy budynek?
Gdzie znajduje się wpisane na listę UNESCO jedyne miasto, wykute w skale?
Gdzie znajduje się XIX-wieczny akwedukt, wpisany na listę UNESCO?
Gdzie znajduje się wpisany na listę UNESCO kościół z ośmioma nawami?
Gdzie znajdują się menchiry, kromlechy i dolmeny?
Gdzie znajdują się największe i najpiękniejsze stalle?
Gdzie znajduje się najstarszy kościół, zbudowany z drewna?
Gdzie znajduje się największy rynek?
Gdzie znajduje się cerkiew z największą liczbą kopuł?
Gdzie znajduje się największy kościół, zbudowany z surowców wtórnych?
Gdzie rośnie Pionowy Las?
W których miastach Europy znajdują się dwa cenotafy – symboliczne groby jednego króla – władcy dwóch państw?
Gdzie znajduje się największy pomnik?
Gdzie znajdują się największe zbiory manuskryptów i inkunabułów?
Gdzie odbywa się widowiskowy pochód Semana Santa – pokutników w długich szatach i wysokich kapturach, zasłaniających ich twarze?
Czym pod względem stroju wyróżnia się arcybiskup?
Co to jest kolegiata?
Czy duchowny prawosławny może się żenić?
Które miasto nazywano w dawnych wiekach „protestanckim Rzymem”?
Który święty jest przedstawiony z kamieniem w ręce?
Jak nazywa się zwitek pergaminu z fragmentami Tory, umieszczony w pojemniku i zawieszony na zewnętrznej, prawej framudze drzwi?
W którym mieście znajduje się największy meczet?
Jak nazywa się religijna księga buddyzmu?
Jak nazywa się synkretyczna religia, będąca połączeniem islamu i chrześcijaństwa?
Gdzie odbywa się najbardziej morderczy wyścig konny?
Gdzie odbywa się festiwal San Fermin?
Gdzie w Europie znajduje się najwyższa kolejka górska w parku rozrywki?
Gdzie w Europie organizowane są wyścigi psich zaprzęgów na śniegu?
Co to jest surströmming?
Który ser uważa się za najbardziej śmierdzący na świecie?
Co to jest pastis?
Gdzie znajduje się największa na świecie beczka na wino?
Gdzie znajduje się najstarszy browar?
Gdzie znajduje się najdroższa restauracja?
W którym państwie występują nazwy geograficzne, liczące tylko jedną literę?

Poniżej zamieszczone są odpowiedzi. Niektóre z nich mają pełny opis; inne zostały skrócone. Brak pełniejszych odpowiedzi powinien zmobilizować czytelników do szukania informacji na przedstawione pytania. Pełniejsze odpowiedzi na wszystkie pytania zostaną umieszczone w książce.

Gdzie znajduje się najszerszy wodospad? Na Łotwie.
Gdzie znajduje się najwyższy podziemny wodospad? W Anglii.
Gdzie znajduje się najwyższy gejzer? W Niemczech.
Na terenie ilu państw ma swoje dorzecze najbardziej międzynarodowa rzeka świata? Dunaj, czyli najbardziej międzynarodowa rzeka świata ma swoje dorzecze na terenie aż 19 państw: Niemiec, Austrii, Szwajcarii (przez rzekę Inn), Czech (głównie przez rzekę Morawę), Polski (przez rzekę Czarną Orawę, tworzącą Orawę – dopływ Wagu), Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Słowenii (przez rzeki Murę i Drawę), Włoch (podobnie), Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry (przez rzeki Ibar – dopływ Zachodniej Morawy i Lim – dopływ Driny – będącej dopływem Sawy), Albanii (przez rz. Lim), Macedonii Północnej (przez rzekę Południową Morawę, wypływającą z granicy serbsko-macedońskiej – dorzecze na terenie Macedonii Północnej państwa obejmuje 44 km2), Bułgarii i Mołdawii.
Jak nazywają się najdłuższe góry w Europie? Ural.
Gdzie znajduje się najbardziej wietrzne miejsce? W Islandii.
Co to jest widmo Brockenu? Widmo Brockenu, to niesamowite zjawisko optyczne, występujące w górach, gdzie człowiek na znajdującej się poniżej siebie chmurze obserwuje własny cień. Widmo Brockenu można też zaobserwować, lecąc samolotem. Na półkuli północnej należy patrzeć przez okno od strony północnej. Gdy samolot jest stosunkowo nisko nad chmurą, na chmurze pojawia się owalna lub okrągła aureola – mająca z zewnątrz czerwoną obwódkę, następnie pomarańczową, a wewnątrz białą. Czasami wewnątrz tej aureoli pojawia się cień obiektu – w tym przypadku jest to maleńki samolocik, lecący równolegle do samolotu, skąd można oglądać to niezwykłe spektrum.
Symbolem czego jest egipski ankh – krzyż z kółkiem? W mitologii egipskiej ankh, noszony przez kapłanów, był symbolem płodności oraz miał zapewniać wieczne życie. Został umieszczony w logo (znaku) rezerwatów Biosfery jako MAB.
Które państwa, należące do UE, nie należą do strefy Schengen? Jedynym państwem UE, nienależącym do Schengen jest Cypr.
Które państwo ma najdłużej działający parlament? Najdłużej działającym parlamentem na świecie jest islandzki Althing, utworzony w 930 – 11 wieków temu!
W którym kraju mieszkańcy posługują się językiem doryckim? Język dorycki (Doric) nie jest odmianą języka greckiego, tylko jest to dialekt języka szkockiego z okolic Aberdeen i północno-wschodniej Szkocji.
W którym kraju mieszkańcy posługują się językiem euskera? Język euskera to język Basków, zamieszkujących NW Hiszpanię i SW Francję – nad Zatoką Biskajską.
W którym państwie znajduje się najwyżej położona droga? Najwyżej położona droga w Europie znajduje się w Górach Betyckich, w Hiszpanii.
Gdzie znajduje się najwyżej położony obiekt turystyczny? Najwyżej położonym obiektem turystycznym w Europie jest schronisko znajdujące się we włoskiej części Alp, na wysokości 4554 m n.p.m.
W którym państwie są najszersze tory kolejowe? Najszersze tory kolejowe są na Półwyspie Iberyjskim – w Hiszpanii i Portugalii, gdzie rozpiętość wynosi tam 1668 mm.
Gdzie znajduje się najdłuższy budynek? Najdłuższym budynkiem Europy jest Twierdza Modlin. Długość budynku wynosi 2250 m.
Gdzie znajduje się wpisane na listę UNESCO Jedyne miasto, wykute w skale? Wyjątkowym miastem w architekturze Europy jest Matera, znajdująca się na południu Włoch.
Gdzie znajduje się XIX-wieczny akwedukt, wpisany na listę UNESCO? Są dwa zabytkowe wiadukty. Pierwszy z nich znajduje się w północno-wsch. Walii. Akwedukt i kanał o dł. 18 km nazwany Pontcysyllte, został zbudowany na początku XIX w. Drugi, Aquädukt Baden, został zbudowany w 1872 w kurorcie Baden bei Wien. Akwedukt nad rzeką Schwechat ma 788 m długości.
Gdzie znajduje się kościół z ośmioma nawami? Ośmionawowy kościół został postawiony w niemieckiej Kolonii. Jest to katedra św. Piotra.
Gdzie występują menchiry, kromlechy i dolmeny? Menchiry to częściowo obrobione głazy kultowe, stawiane pionowo w epoce neolitu i we wczesnej epoce brązu. Miały zwykle rozmiary 4-20 m wysokości, a ich waga dochodziła do 50 ton. Największym menchirem był głaz „Grand Menhir Brisé” z Locmariaquer w Bretanii, o wysokości 21 m i wadze 280 ton. Został obalony i pokawałkowany. Występowały pojedynczo lub były włączone do tzw. kromlechów. Kromlechami zostały nazwane neolityczne kręgi kultowe. Stawiane były w formie kolumnady Występują one w wielu miejscach Europy i świata. Najbardziej znanym na świecie neolitycznym kręgiem kultowym jest kromlech w Stonehenge wpisany w 1986 wraz z pobliskim kręgiem Avebury na listę UNESCO. Oprócz kultowej symboliki kromlechy zdumiewają badaczy swoją geometrią. Przypisuje im się nawet rolę obserwatoriów astronomicznych, czy zegarów słonecznych, służących do skomplikowanych pomiarów czasu. Dolmeny są to megalityczne budowle w charakterze grobowca. Nad pionowymi głazami, wkopanymi w ziemię, stawiano głaz poziomy, pokryty ziemią, tworząc w ten sposób wejście do mauzoleum. Chociaż nazwa dolmen jest pochodzenia celtyckiego, dolmenami są zarówno megalityczne grobowce na Malcie jak i starożytne grobowce wodzów trackich w dzisiejszej Bułgarii. Oprócz wspomnianych megalitów, na listę UNESCO wpisano w 2016 dolmeny występujące w Antequerze w Hiszpanii.
Gdzie znajdują się największe i najpiękniejsze stalle? Stalle są to ozdobne ławy w prezbiterium kościoła. Najwspanialsze i największe stalle w Europie znajdują się w katedrze w hiszpańskim Toledo, w których znajduje się 140 krzeseł, ulokowanych w dwóch rzędach. Jest to wspaniały zabytek późnego gotyku i renesansu z końca XV w. oraz połowy XVI w. W rzędzie niższym są drewniane reliefy, przedstawiające triumf hiszpańskiej rekonkwisty nad Maurami. Rząd wyższy zawiera 71 łuków arkadowych, oddzielonych 72 marmurowymi kolumnami. Powyżej tych stalli znajdują się w niszach renesansowe figury świętych.
Gdzie znajduje się największy starożytny, podziemny zbiornik wodny? Podziemna Cysterna znajduje się w Stambule.
Gdzie znajduje się najstarszy kościół, zbudowany z drewna? Najstarszy kościół drewniany w Europie i na świecie został postawiony w połowie IX w. w Greensted w Anglii, około 40 km NE od Londynu.
Gdzie znajduje się największy rynek? Największy rynek w Europie znajduje się w Olecku na Mazurach. Ma kształt trapezu. Jego wymiary wynoszą: długość 255 m oraz dwie krańcowe szerokości: 215 m i 228 m, co daje w przybliżeniu 5,6 ha. Drugi największy rynek w Europie znajduje się w miasteczku Freudenstadt w Badenii-Wirtembergii. Ma wymiary: 219 m x 216 m. Rynek we Freudenstadt jest większy od najbardziej znanego rynku w Europie – krakowskiego, który ma wymiary: 200 m x 200 m. Swoją drogą, krakowski rynek, to fenomen czasów średniowiecza – został idealnie wymierzony, kiedy nie było jeszcze metrycznego systemu miar.
Gdzie znajduje się cerkiew z największą liczbą kopuł? W całej Europie są tylko dwie cerkwie prawosławne z 13 cebulastymi kopułami. Występują w dwóch miastach – w Helsinkach i w Hrubieszowie.
Gdzie znajduje się największy kościół, zbudowany z surowców wtórnych? Największym w Europie i na świecie kościołem, postawionym z surowców wtórnych jest Katedra Justo Gallego, nazywana też Katedrą Wiary, stawiana w Mejorada del Campo pod Madrytem przez niezłomnego zakonnika Justo Gallego Martineza.
Gdzie rośnie Pionowy Las? Pionowy Las, zwany po włosku Bosco Verticale tworzą dwa mieszkalne wieżowce w Mediolanie, na których rośnie ponad 900 drzew.
W których miastach Europy znajdują się dwa cenotafy – symboliczne groby jednego króla – władcy dwóch państw europejskich? Aż dwa cenotafy poświęcone jednemu władcy – królowi Polski i Węgier, znajdują się w Warnie i w Krakowie. W Warnie, gdzie król zginął w bitwie 10 listopada 1444 postawiono mauzoleum, a w krakowskiej katedrze na Wawelu postawiono pusty sarkofag, spodziewając się, że ciało króla zostanie odnalezione i będzie złożone do przygotowanego grobu.
Gdzie w znajduje się największy pomnik? Największy obiekt, będący pomnikiem, stoi na przedmieściach Lipska. Upamiętnia on największą bitwę, stoczoną w czasach napoleońskich (16-19 października 1813).
Gdzie znajdują się największe zbiory manuskryptów i inkunabułów? Największe na świecie zbiory manuskryptów i inkunabułów znajdują się w bibliotece klasztornej w Sankt Gallen – w Szwajcarii, nad Jez. Bodeńskim.
W którym mieście odbywa się widowiskowy pochód Semana Santa? Oryginalne misterium odbywa się w Sewilli, w okresie Wielkiego Tygodnia, poprzedzającego święto Wielkanoc.
Czym pod względem stroju wyróżnia arcybiskup? Arcybiskup nosi szaty biskupa i dodatkowo ma zawieszony na szyi paliusz – białą wełnianą wstęgę, ozdobioną czarnymi krzyżykami.
Co to jest kolegiata? Kolegiata jest to honorowy tytuł świątyni, nadawany w dawnych wiekach, w której gromadził się zespół dostojników kościelnych, tworzących kapitułę. Przełożony kapituły nazywa się prepozyt .
Czy duchowny prawosławny może się żenić? Duchowny prawosławny nie może się żenić (!), ale może być żonaty. Ślub może wziąć przed święceniami kapłańskimi.
Które miasto Europy nazywano w dawnych wiekach „protestanckim Rzymem”? Rzymem protestantów określano Genewę, główny ośrodek Kościoła ewangelicko-reformowanego.
Który święty jest przedstawiany z kamieniem w ręce? Kamienie były narzędziami śmierci pierwszego świadka nauki Pana Jezusa, św. Szczepana. Diakon nazywany po łacinie „Stephanus”, jest często mylony z królem węgierskim, św. Stefanem.
Jak nazywa się zwitek pergaminu z fragmentami Tory, umieszczony w pojemniku i zawieszony na zewnętrznej, prawej framudze drzwi? Na zewnątrz drzwi, przed wejściem do synagogi lub domu żydowskiego była wmurowana w ścianę mezuza.
W którym kraju znajduje się największy meczet? Największy meczet w Europie znajduje się we Włoszech, w światowej stolicy katolicyzmu – Rzymie!
Jak nazywa się religijna księga buddyzmu? Religijne księgi buddyzmu noszą nazwę sutra. Słowo „sutra” oznacza księgę, pismo lub aforyzm, wyrażający mądrość.
Jak nazywa się synkretyczna religia, będąca połączeniem islamu i chrześcijaństwa? Połączeniem tylko dwóch religii abrahamowych: islamu i chrześcijaństwa jest bektaszyzm.
Gdzie odbywa się najbardziej morderczy wyścig konny? Końską gonitwą, uważaną za najbardziej morderczą na świecie jest Wielka Pardubicka w Czechach, organizowana co roku w drugą niedzielę października. Trasa jest naszpikowana 31 przeszkodami. Gonitwa budzi sprzeciw obrońców zwierząt, ponieważ średnio na 30 startujących koni kończy bieg mniej niż 10 koni, a kontuzjowane konie są „usypiane”.
Gdzie odbywa się festiwal San Fermin? Zainscenizowana ucieczka śmiałków wąskimi miejskimi uliczkami o długości 825 m przed stadem rozwścieczonych byków odbywa się W hiszpańskiej Pampelunie. Od 1911, od czasu wprowadzenia tej barbarzyńskiej zabawy zginęło 15 ludzi.
Gdzie znajduje się najwyższa kolejka górska w parku rozrywki? Najwyższa kolejka górska w parku rozrywki została zainstalowana w 2019 w polskiej Energylandii. Kolejka „Zadra” o napędzie łańcuchowym ma wysokość 62,8 m. Osiąga prędkość 121 km/h. Długość trasy wynosi 1316 m. Kolejka „Zadra” bije kolejny rekord w Europie – maksymalny kąt spadku wynosi 90°.
Gdzie organizowane są wyścigi psich zaprzęgów na śniegu? Turystyczne przejazdy i wyścigi psich zaprzęgów są organizowane w norweskiej miejscowości Tromsø, znajdującej się za kołem polarnym.
Co to jest surströmming? Surströmming jest to szwedzki przysmak ze sfermentowanych śledzi bałtyckich. Proces fermentacji w słonej wodzie trwa co najmniej pół roku. Według opinii Japończyków, puszka Surströmmingu jest najbardziej wstrętnym daniem rybnym na świecie. Cuchnąca potrawa rybna jest podawana z chlebem, kieliszkiem wódki i szklanką mleka.
Który ser uważa się za najbardziej śmierdzący na świecie? Za najbardziej śmierdzący ser świata uważa się ser francuski Vieux Boulogne. Jest sprzedawany prawie wyłącznie we francuskim mieście Boulogne, ponieważ jego zamknięcie w szczelnym pomieszczeniu powoduje utratę jego właściwości smakowych.
Co to jest pastis? Pastis jest to francuski napój alkoholowy o smaku i zapachu anyżkowym. Średnio zawiera 40-45% alkoholu. Po rozcieńczeniu wodą mętnieje.
Gdzie znajduje się największa beczka na wino? Największa beczka w Europie i na świecie została zbudowana w niemieckim mieście Heidelberg w 1751. Jej pojemność wynosi 219 000 litrów. Dębowa beczka ma 8,5 m długości i 7 m szerokości.
Gdzie znajduje się najstarszy browar? Za najstarszą europejską wytwórnię piwa uznaje się browar Weihenstephan w mieście Freising, 35 km na północ od Monachium (w bliskim sąsiedztwie monachijskiego lotniska). Produkcję piwa, podjętą w 1040 przez miejscowy klasztor benedyktynów kontynuuje Bawarski Państwowy Browar Weihenstephan. Za najstarszą piwiarnię Europy uważa się Piwnicę Świdnicką we Wrocławiu, czynną od 1273.
Gdzie znajduje się najdroższa restauracja? Restauracja o nazwie „Sublimotion” znajduje się w hotelu Hard Rock, w hiszpańskiej miejscowości Ibiza, na wyspie o tej samej nazwie. Restauracja ma tylko 12 miejsc, a pobyt w dla jednej osoby, z możliwością degustacji menu składającego się z 20 dań, kosztuje 1700 €.
W którym państwie występują nazwy geograficzne, liczące tylko jedną literę? Literą „Å” jest oznaczonych siedem wiosek w Norwegii. W trzech skandynawskich językach „Å” oznacza rzekę.

ZAPOWIEDŹ WYDAWNICZA Nr 2.

Tytuł publikacji: Lublin mało znany. Część V. NIECODZIENNOŚĆ LUBLINA
Planowany rok wydania: 2025
Autor: Wojciech Górski

Niecodzienność Lublina będzie kolejną książką z serii Lublin mało znany. Pod względem konstrukcji i formy przekazu wiedzy będzie to raptularz, rejestrujący najważniejsze oraz poruszające opinię publiczną wydarzenia w mieście nad Bystrzycą.

Opis wyjątkowych zdarzeń ma oryginalną formę. Podobnie jak w drugiej części cyklu Lublin mało znany, treść tej książki będzie ujęta w około tysiącu uporządkowanych chronologicznie ciekawostkach. Wszystkie ciekawostki będą prezentowane w formie rymowanych haseł.

Długi ciąg wydarzeń będzie przedzielony tytułami rozdziałów: 1. Lata pomyślności; 2. Regres miasta; 3. Pod obcą niewolą; 4. W Polsce niepodległej i zniewolonej; 4. Ostatnie lata.

Niecodzienność Lublina będzie obejmować wydarzenia aż do zamknięcia edycji książki i złożenia jej do druku. Rok 2024 zamykają: przyznanie Lublinowi tytułu Europejskiej Stolicy Kultury, aresztowanie byłego polityka, obecnego biznesmena Janusza Palikota i przejęcie jego kamienicy, wniosek o pozbawienie mandatów pięciu radnych, które zmieniły miejsce zamieszkania i wyprowadziły się z Lublina oraz przyznanie przez senat UMCS tytułów doktora honoris causa trzem kobietom, znanym w świecie literatury, dziennikarstwa i filmu.

Trudno obecnie wyrokować, co może wydarzyć się w 2025 roku. Może „Motor” Lublin zostanie mistrzem Polski w piłce nożnej?

Książka jest w fazie pisania. Większość ciekawostek składa się na razie z samych tytułów, ale ich opis nie powinien sprawić większego trudu. Książka powinna być ujęta w jednym tomie. Jej edycja zaplanowana jest na drugą połowę 2025 roku.

A oto jedna z ciekawostek, bulwersująca ówczesną opinię publiczną:

223. Jagny Mach niejedna wina – kat jej w rynku głowę ścina

W dniu 12 lipca 1681 roku na lubelskim rynku miał miejsce niecodzienny wyrok. Za wielokrotną bigamię, oszustwa, w tym podawanie się za szlachciankę, córkę arystokraty Marcina Zborowskiego, skazano na śmierć chłopkę z Kolbuszowej, Jadwigę Mach, używającej imienia matki Agnieszki (Jagny).
Matka małej Jadwigi służyła na dworze Lubomirskich, ojciec miał być doboszem milicji u tychże Lubomirskich w Dubnie.
Z życiem dworskim dziewczynka zetknęła się więc bardzo wcześnie. Po śmierci matki kilkunastoletnia Jagna została wydana za kozaka Bartosza Zatorskiego, po czym, zostawiwszy go, udała się do Krakowa, podając się za córkę magnata, uczyła się szybko poruszania się po salonach i zdobywała dworską ogładę. Jej niezwykłymi atutami były i uroda, i inteligencja. Po krótkim powrocie do męża wyjechała do Warszawy. Tam uwiodła austriackiego dworzanina Kollatiego z otoczenia królowej Eleonory Habsburżanki. Podając się za córkę arystokraty, wyszła za niego za mąż i wyjechała z nim do Wiednia. W Wiedniu jej mąż, nie mogąc znieść zniewagi licznych zdrad małżeńskich, zostawił ją. Przewrotna Jagna, która szybko opanowała język niemiecki, złożyła skargę do samego cesarza Leopolda, który dał wiarę jej oszustwom i wyegzekwował od Kollatiego wypłatę odszkodowania za rzekome uprowadzenie jej z klasztoru i sprzeniewierzenie jej posagu.
Po licznych podróżach do Włoch powróciła do Wiednia. Tam w 1675 roku uwiodła młodego, 16-letniego szlachcica Stanisława Rupniewskiego i wzięła z nim ślub. Niedługo potem państwo Rupniewscy wyjechali do Paryża, a Jagna urodziła syna. W dość dziwnych okolicznościach mąż Jagny nagle zginął w Paryżu, więc wdowa przyjechała do Polski zabezpieczyć po ojcu spadek dla swojego syna, Adama Krzysztofa.
Na przeszkodzie do majątku po zmarłym Stanisławie Rupniewskim stanęła jego siostra, starościna biecka, Anna Barbara Szembekowa, matka pięciu synów, w tym późniejszego biskupa chełmskiego Krzysztofa Andrzeja Szembeka. Chcąc pozbawić Jagnę praw do dziedziczenia majątku po jej zmarłym mężu, złożyła sprawę do trybunału koronnego w Lublinie.
Jagna, próbowała schronić się z synkiem w klasztorze, ale to jej nie dawało gwarancji bezpieczeństwa. Postanowiła więc wyjść kolejny raz za mąż. Jej mężem został kasztelan sanocki Kazimierz Domaszewski. Okazało się jednak, że szlachcic, przekupiony przez Szembekową lub też budzący odrazę do swojej żony na wieść o jej mistyfikacjach, podstępnie przywiódł ją do Lublina i oddał w ręce instygatora (prokuratora).
Jagna jednak, chcąc udowodnić swoje arystokratyczne pochodzenie, przekupiła dalekich krewnych rodziny Zborowskich, którzy poświadczyli, że była córką zmarłego Marcina Zborowskiego. Wystawiono jej też fałszywą metrykę z datą urodzenia 1651. Ale Szembekowa użyła kolejnych, mocnych argumentów przeciw hochsztaplerce. Dowiedziawszy się, że pochodzi z Kolbuszowej, znalazła tam akt ślubu z Bartoszem Zatorskim, a na dodatek odnalazła wdowę po Marcinie Zborowskim, która zaprzeczyła, jakoby mąż miał córkę. Na dodatek jako kolejny dowód fałszerstwa Jagny podano rzeczywisty rok śmierci magnata – 1649, a więc dwa lata przed datą z fałszywej metryki oszustki.
Po kilkuletnim procesie tym razem wyrok dla Jagny był niezwykle okrutny: za wielokrotną bigamię spotkała ją kara wyrywania jej piersi rozżarzonymi obcęgami, a następnie śmierć przez ścięcie. Podobno kat, wzruszony niezwykłą urodą skazanej, skrócił jej cierpienia, zadając jej nagłą śmierć przez ścięcie. Kobieta zginęła więc jak szlachcianka, za którą się podawała.
Maciej Strączyński w swojej opowieści o Pierwszej polskiej celebrytce pisze, że młoda Jagna nauczyła się pisać i czytać oraz nabrała ogłady dworskiej na dworze Lubomirskich. Zbigniew Kuchowicz w Żywotach niepospolitych kobiet polskiego baroku pisze, że pierwszy mąż Jagny był kozakiem w służbie Lubomirskich. Może więc nie Zborowski, ale książę Lubomirski był biologicznym ojcem pięknej i inteligentnej uwodzicielki? Skoro matka była chłopką na magnackim dworze, tak wybitne geny córka mogła odziedziczyć po ojcu magnacie – Zborowskim lub Lubomirskim.

Trzeba przyznać, że lubelski kat wykazał wobec pięknej kobiety ludzkie uczucia, oszczędzając jej cierpień i hańby.

Zbieżność nazwisk nieszczęsnej bohaterki opowieści i obecnej radnej rady miasta jest zupełnie przypadkowa.

Zapraszamy Państwa do śledzenia naszych nowości wydawniczych.

Magdalena i Wojciech Górski, Wydawnictwo AD MONTEM